Bouwkundig detailleren voor tekenaar en ontwerper:

Het bestek.


Een bestek is de omschrijving van een uit te voeren (bouw)werk, inclusief de van toepassing zijnde administratieve, juridische en technische bepalingen, materialen en uitvoeringsvoorwaarden.
Aan het bestek zijn tekeningen gekoppeld, de zogenaamde bestektekeningen die samen met de technische omschrijving de basis vormen van het contract tussen opdrachtgever en aannemer.

Voor de volgende onderwerpen ga naar:

geschiedenis;
functie van een bestek;
bestek algemeen;
nota van inlichtingen en proces-verbaal van aanwijzing;
Aanbesteding en bestek;
Uniforme Administratieve Voorwaarden (UAV).


 

Geschiedenis:

Bestekken en de daarbij behorende nota's zijn niet van de laatste tijd.

zie   Zie als voorbeeld de bestektekst en nota van inlichting uit 1907 (uitbreiding schoolgebouw aan de Deken Roeszstraat te Utrecht)

Bestekken kunnen verschillende bedoelingen hebben. Zoals:

  • bestekken voor nieuwbouwwerken;
  • bestekken voor verbouwingen;
  • bestekken voor onderhoudswerkzaamheden;
  • etc.
De huidige bestekken worden thans geschreven volgens de STABU-bestekssystematiek, welke is ontstaan uit de integratie van:
  • het Standaard Referentiebestek voor de Woningbouw (SRW);
  • het Standaard Referentiebestek voor Onderhoud en Woningverbetering (SROW);
  • het Standaardbestek voor de Burger- en Utiliteitsbouw (STABU) uitgave 1986.
klik hier om naar boven te gaan


 

De functie van een bestek:

  • Juridisch
  • Contractdocument
  • Aanbestedingsdocument
  • Zakelijk
  • Communicatiemiddel
  • Overdracht van kennis en bedoelingen van de ontwerper naar zijn opdrachtgever.
  • Overdracht van kennis en bedoelingen van de ontwerper naar de aannemer als inschrijver en als uitvoerder.
    (Hierbij te bedenken, dat het altijd zo is, dat de door de aannemer gegeven interpretatie goedkoper uitvalt dan de door de architect bedoelde, die weer goedkoper is dan bij de opdrachtgever gewekte verwachtingen.)
  • Uitgangspunt kosten raming aannemer
  • Leidraad voor de uitvoering
  • Controlemiddel.
klik hier om naar boven te gaan


 

algemeen

Hoewel voor de leesbaarheid de doorsnede aanduidingen van materialen op bouwkundige tekeningen moeten worden aangegeven, behoren de omschrijvingen van deze materialen niet op de tekening te staan.
Deze behoren te worden beschreven in het bestek, omdat het alleen daar in zijn juridisch juiste context kan worden geplaatst.

Bestek en bestektekeningen mogen niet met elkaar in strijd zijn. Is dit het geval, dan kunnen er grote moeilijkheden c.q. conflicten ontstaan, met alle gevolgen van dien.
In geval bestek en bestektekeningen (of bestek en overige bijlagen behorende bij het bestek) niet overeenkomen met elkaar, is de redactie van het bestek beslissend. Beide documenten moeten derhalve op elkaar zijn afgestemd en niet voor tweeërlei uitleg vatbaar zijn

Een bestektekening is geen tekening voor de opdrachtgever waarop je je kunsten moet vertonen, doch een tekening voor de aannemer, waarop de prijs van het te maken bouwwerk wordt bepaald.
Auto’s bomen, poppetjes, etc. horen daarom niet op bestektekening, tenzij dit voor de duidelijkheid van de tekening ten goede komt.

Met het opstellen van een bestek kan men pas beginnen, nadat de volgende reeks van beslissingen genomen zijn:
Het ontwerp is getoetst aan het programma van eisen en door de opdrachtgever akkoord bevonden.
De gewenste en noodzakelijke bouwtijd is vastgesteld.
De adviseurs zijn aangesteld en hebben hun adviezen gegeven.
Het afwerkingniveau en de daarmee samenhangende materiaalkeuze zijn vastgesteld t.b.v. de materiaalstaten.
De principiële goedkeuringen van officiële instanties zijn verkregen.
Tussentijdse globale ramingen het aannemelijk hebben gemaakt dat het te stichten object kan worden gemaakt met de beschikbare middelen.
Principiële beslissingen ten aanzien van de aanbestedingswijze zijn genomen.
De bestektekeningen en de daarbij behorende documenten grotendeels zijn voltooid, zoals: Situatietekening, bestaande en nieuwe toestand, met voor zover van toepassing de benodigde terreinindeling en -ontsluiting alsmede de begrenzingen van het beschikbare werkterrein.
De bouwkundige overzichtstekeningen zoals plattegronden, doorsneden en gevels.
De principedetails van belangrijke onderdelen.
De overzichten van binnen- en buitenkozijnen.
De overzichten van trappen en balustraden.
De overzichten van de balkons.
De materiaalstaten waaruitde visuele en functionele aspecten moet blijken.
De constructieve plattegronden en doorsneden van de draagstructuur.
De benodigde constructie details.
Het ontwerp en de specificatie van de toe te passen installaties.
De specificaties van de ten behoeve van derden te treffen voorzieningen.

Tip:

Omdat de tekenaar, met zijn werkzaamheden, voor de beschrijver uit gaat is het verstandig de bestekhoofdstukken als leidraad te gebruiken.
Kijk tevens in andere bestekken wat er per betreffend onderdeel wordt beschreven om tegenstrijdigheid te voorkomen, en maak aantekeningen voor de bestekschrijver.

zie  overzicht bestekhoofdstukken.

Richtlijnen en modelbestekken monumentenpanden:

De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed streeft in samenwerking met de restauratie branche naar kwaliteit en kwaliteitsborging. De dienst doet dat onder meer door het opstellen van richtlijnen.
klik hier om naar boven te gaan


 

Nota van inlichtingen en proces-verbaal van aanwijzing:

Gedurende het maken van een inschrijfbegroting kan het voorkomen dat er wordt gestuit op moeilijkheden in het bestek of op de daarbij behorende tekeningen.
De calculator van de aannemer verzamelt deze vragen die zijn gerezen en stelt ze aan degene die de inlichtingen geeft.
Eventueel kan op zijn verzoek of op aanwijzen van de opdrachtgever ter plaatse (bij b.v. restauraties en renovaties) de bestaande situatie worden bekeken.

Indien blijkt dat inderdaad onjuistheden c.q. onduidelijkheden in het bestek of op de tekeningen voorkomen, dan wordt een nota van inlichtingen of aanwijzing samengesteld waarin precies wordt aangegeven waar en hoe van het bestek moet worden afgeweken. Tevens wordt op deze nota vermeld welke details, monsters van materialen, e.d. zijn getoond.

Opdat alle inschrijvers hiermede rekening kunnen houden wordt de nota zo spoedig mogelijk aan alle gegadigden verstrekt en wel zo tijdig, dat daarmede bij het definitief opmaken van de inschrijvingsbegroting rekening kan worden gehouden.
De nota zal later onderdeel van het te maken aanbestedingscontract vormen waaraan zowel de aanmemer als de directie is gebonden.
klik hier om naar boven te gaan



 

Aanbesteding en bestek:

Er zijn vier basisvormen van aanbesteden:
  • Traditioneel.

    aanbesteding Aanbesteding op basis van volledig bestek. Opdrachtgever gaat zelf contractuele relaties aan, en blijft aansprakelijk en verantwoordelijk voor eindresultaat. Bij deze variant houdt de opdrachtgever maximaal grip op de toepassing van het Programma Van Eisen (uitwerking in het ontwerp). Deze vorm beoogt een optimale prijs/kwaliteitverhouding.

    Nadeel is dat de opdrachtgever afhankelijk is van de marktomstandigheden op het moment van aanbesteden.

    Methoden van aanbesteding:

    • Openbare aanbesteding;
      Aanbesteding wordt openbaar aangekondigd in kranten e.d. en eenieder kan inschrijven.
    • Aanbesteding na voorafgaande selectie;
      Aanbesteding is openbaar maar van de gegadigden worden er een paar uitgezocht die aan de aanbesteding kunnen deelnemen.
    • Onderhandse aanbesteding;
      Aanbesteding is niet openbaar. Aan een paar aannemers wordt een prijsopgave gevraagd.
    • Enkelvoudige prijsopgave;
      Aan één aannemer wordt prijsopgave gevraagd (veelal een z.g. OPEN BEGROTING genoemd.
    Nota van inlichtingen:
    Alle inlichtingen welke n.a.v. vragen door de aannemers en eventuele wijzigingen worden via een Nota van inlichtingen aan iedere inschrijver verstrekt.

    Proces-verbaal van aanwijzing:

    De nota van inlichtingen en proces-verbaal van aanwijzing moet minimaal 6 dagen voor de aanbesteding ter inzage liggen en ze zijn bindend.

  • Bouwteam.


    Plan wordt aanbesteed op basis van definitief ontwerp (DO). De aannemer wordt na het vaststellen van het DO in het ontwerpproces betrokken, hiermee brengt de aannemer zijn specifieke bedrijfskennis in het proces. Dit resulteert in marktconforme bestekstukken. Deze dienen tevens als contractstukken.

    Nadeel van deze variant is dat er geen gebruik wordt gemaakt van concurrentie in de markt. Ook verliest de opdrachtgever aan invloed op het ontwerpproces.

  • Engineering & Build.


    De opdrachtgever werkt, ontwerp uit tot het Voorlopig Ontwerp (VO). Op basis hiervan vindt de aanbesteding plaats. Er wordt een aannemer gecontracteerd die het project 'overneemt' en doorontwikkeld tot bestekstukken.

    Voordeel van deze variant is dat prijs en planning vooraf bekend zijn. Echter:   de mate van invloed op het ontwerp na VO is voor de opdrachtgever mimimaal.

  • Design & Build.


    Aanbesteding vindt plaats op basis van het (Programma Van Eisen (P.V.E.). De aannemer/ontwikkelaar hanteert de P.V.E. als contractstuk en ontwikkelt het plan tot een sleutel-klaar gebouw in eigen beheer en eigen risico's. De aannemer/ontwikkelaar contracteert zelf de ontwerppartners, de opdrachtgever heeft hierdoor weinig tot geen invloed op het ontwerp.

    De opdrachtgever weet vroegtijdig welke financiële verplichtingen ze aangaat in deze variant. Mogelijk kan de prijs/kwaliteitverhouding hier onder lijden.
    nadeel:   zie extra  artikel Cobouw 2010


 

Burgerlijk wetboek Boek 7, Bijzondere overeenkomsten, Titel 12. Aanneming van werk artikel 750e.v.:

(bron: www.wetboek-online.nl)

zie   Burgerlijk wetboek Boek 7, Bijzondere overeenkomsten, Titel 12. Aanneming van werk artikel 750e.v.
klik hier om naar boven te gaan



 

Uniforme Administratieve Voorwaarden (UAV):

De UAV kan van toepassing worden verklaard in een contract of aannemingsovereenkomst in de bouw.
De UAV regelt de contractverhoudingen tussen opdrachtgever en aannemer en valt onder het privaatrecht.

Met het van toepassing verklaren van de UAV wordt een bestek of aannemingsovereenkomst vereenvoudigd doordat veel administratieve zaken in de bestektekst kunnen worden weggelaten. Bestekken en overeenkomsten zijn bij toepassing van de UAV meer uniform. Het opstellen van een overeenkomst of een bestek wordt op deze wijze minder arbeidsintensief.

UAV voor de uitvoering van werken 2012

UAV De UAV 1989 was het resultaat van samenwerking tussen de bouwsector en de rijksoverheid en was oorspronkelijk bedoeld voor rijksoverheidsprojecten. De UAV is uitgegroeid tot een standaard regeling die bij projecten van de overheid en bij projecten in de private sector wordt toegepast.

Op 14 februari 2011 heeft de Werkgroep Herziening UAV 1989 de concepttekst van de UAV 2011 aangeboden aan het Ministerie van Binnenlandse Zaken. Het betreft een actualisering van de oude Uniforme Administratieve Voorwaarden voor de uitvoering van werken uit 1989 (‘UAV 1989’).
De actualisering heeft vooral betrekking op het bij de tijd brengen van de terminologie van de UAV 1989, het aanpassen aan het huidig Burgerlijk Wetboek en het integreren van de UAV-TI 1992 in de UAV. Het betreft een lichte herziening.
Fundamentele wijzigingen zijn niet doorgevoerd.

Deze actualisering is thans definitief doorgevoerd.
Zie voor de pdf met de complete UAV 2012 tekst de verwijzingen naar externe sites van derden.

Uniforme Administratieve Voorwaarden voor geïntegreerde contractvormen:

De Uniforme Administratieve Voorwaarden voor Geïntegreerde Contractvormen (UAV-GC 2005) kunnen tezamen met de Model Basisovereenkomst worden toegepast als voorwaarden voor bouwopdrachten waarin ontwerp en uitvoering zijn geïntegreerd.

Zie hiervoor de verwijzingen naar externe sites van derden.


 

Bouwkundig detailleren voor tekenaar en ontwerper:
16-05-2018

 

 
klik hier om naar boven te gaan


 

 

 extra informatie behorende bij:
Aanbesteding en bestek:
klik hier om naar boven te gaan

artikel Cobouw 2010

artikel Cobouw
klik hier om naar boven te gaan